Git Commit Mesajı Nasıl Yazılmalı?

Git Commit Mesajının Önemi

Yazılım geliştirme sürecinde Git commit mesajları, proje geçmişinin doğru bir şekilde belgelenmesini sağlar. İyi yazılmış commit mesajları, sadece bireysel geliştiriciler için değil, aynı zamanda ekip içindeki iletişimi artırmak, kodun tarihçesini anlaşılır kılmak ve olası hataların geri izlenebilirliğini sağlamak açısından kritik öneme sahiptir. Profesyonel yazılım ekipleri, standartlaştırılmış commit mesajları ile kod tabanının sürdürülebilirliğini garanti altına alır.

İyi Bir Git Commit Mesajı Nasıl Yapılandırılır?

Bir commit mesajı genellikle üç bölümden oluşur:

• Başlık (Summary): 50 karakteri geçmeyen, özlü ve eylem odaklı bir ifade.
• Ayrıntılı açıklama (Optional Body): Değişikliklerin neden ve nasıl yapıldığını anlatır. Gerektiğinde teknik detaylar veya bağlam eklenir.
• Dipnotlar (Footer): Gerekli durumlarda, hata numarası referansları veya kırılan değişiklikler burada belirtilir.

Başlık Yazımı

Başlık satırı, tek bir cümle halinde, kısa ve öz olmalıdır. Genellikle emir kipinde yazılır:

• Doğru: Add login validation logic
• Yanlış: Added login validation logic

Commit Mesajı Yazarken Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar

• Anlamlı Olmalı: Mesaj, yapılan değişiklikleri açıkça ifade etmelidir. “update”, “fix”, “change” gibi genel ifadeler yeterli açıklamayı sağlamaz.
• Tutarlılık Sağlanmalı: Tüm ekip aynı kurallara göre mesaj yazmalı. Bu amaçla Conventional Commits veya Gitmoji gibi standartlar kullanılabilir.
• Bağlam Sağlanmalı: Değişiklik neden yapıldı? Hangi problemi çözüyor? Bu sorulara cevap verilmelidir.
• Türkçe veya İngilizce Tercihi: Proje dili neyse, commit mesajı da o dilde yazılmalıdır.

Conventional Commits Standardı

Conventional Commits, mesajların belirli bir formatta yazılmasını öneren bir yaklaşımdır. Bu sayede otomatik sürümleme, değişiklik günlükleri ve CI/CD entegrasyonları kolaylaşır.

Format şu şekildedir:

tip(scope): açıklama

• feat: Yeni bir özellik eklendi
• fix: Hata düzeltmesi yapıldı
• docs: Sadece dökümantasyon değişikliği
• style: Biçimlendirme değişiklikleri (boşluk, noktalama vb.)
• refactor: Yeniden yapılandırma, davranış değiştirilmeden
• test: Test ile ilgili ekleme ya da düzenleme
• chore: Yapılandırma ya da dışsal araçlarla ilgili işler

Örnek Conventional Commit Mesajları

• feat(auth): add JWT authentication middleware
• fix(login): handle null exception when password is empty
• docs(readme): update installation instructions

Gitmoji ile Commit Mesajları

Gitmoji, commit mesajlarına anlamlı emojiler ekleyerek görselliği artırır ve mesajın türünü kolayca ayırt etmeyi sağlar. Örneğin:

• ✨ feat: Yeni özellik
• 🐛 fix: Hata düzeltme
• 📝 docs: Dökümantasyon güncellemesi
• 🎨 style: Stil ve biçim düzenlemeleri

Commit Mesajlarında Kaçınılması Gereken Hatalar

• Çok genel ifadeler: “update”, “fix bug” gibi belirsiz tanımlardan kaçının.
• Yetersiz açıklama: Sadece başlıkla yetinmeyin, gerekli durumlarda detayları açıklama kısmına yazın.
• Dil tutarsızlığı: Mesajların proje diline uygun olması gerekir.
• Aşırı teknik ifadeler: Ekibin tamamı tarafından anlaşılmayan teknik detaylara açıklama eklenmelidir.

Sonuç ve Öneriler

Etkili commit mesajları yazmak, yazılım geliştirme sürecinin profesyonel bir parçasıdır. İyi yapılandırılmış, açık ve tutarlı mesajlar hem ekip içi iletişimi kolaylaştırır hem de proje geçmişinin daha sağlıklı yönetilmesini sağlar. Conventional Commits ve Gitmoji gibi yaklaşımları kullanmak, bu süreci daha sistematik ve verimli hale getirir. Kendi takımınız için bir commit mesaj rehberi oluşturarak uzun vadede büyük fayda sağlayabilirsiniz.